DERSIM MAMIKIYE

Zaza Dilinin Birligi

Dersim Forum

Alisan Karsan

Dersim'de, 25-30 yildir dilimize dönüsün isaretleri verilmekte, geçmise nazaran, bu alandaki gelisme, basta diaspora olmak üzere bir çok ülkede yasanmakta. Dillimize veya, daha dogrusu dillerimizin korunmasi, gelistirilmesine iliskin çabalarin en önemlisi, ilk defa diaspora'da gündeme gelen dergilerin sayesinde oldu, bu dergilerin en önemlilerinden biri Piya dergisi sayilabilinir. Piya dergisinin özelliklerine deginmeden önce, Piya'nin yasamina basladigi kosullarin göz önüne getirilmesinde, konunun dogru anlasilmasi için gerekli olduguna inaniyorum.
Zazaca veya Kirmanca bugün üzerindeki baskiyi kismende olsa kirarak yoluna devam ediyor. Baska halklarin bilgisine kendi basina bir dil olarak taninarak girmekte, hiç kuskusuz bu kazanim geliserek devam edecek. Fakat, bundan önce,mesela özellikle yirmi yil önce durum böyle degildi. Dilimizde yazanlar bir elin parmaklarini geçmiyordu. Bu Zazacayi konusan her iki kesim için de geçerliydi.Türk resmi tarihi gibi, gelisen Kürt ulusal müadeleside Zazaca'yi kendi basina bir dil olarak tanimiyor,sosyal, politik ve askeri alanda Zazaca üzerinde Kürtçe'nin hakimiyeti kurulmaya çalisirken, Zazacanin,içinde degisik kimliklere sahip, kendi basina bir dil oldugunu savunan aydinlara karsi her türlü yöntemi kullanarak engellemeye çalisiyordu. Diger yandan,Zazaca üzerine yapilan çalismalarda az sayida dil bilimcisiyle sinirliydi. Sözlü olan dilimizin yaziya geçirilmesi için yapilan alfabe çalismalari ve gramerin meydana çikarilmasi da gine bu süreçte yapilan önemli çalismalardi. Nihayet bu faliyet, bir çok alanda degisik gelisimlerin olanaklarini verdi. Dilimizin yaziya geçirilmesini hizlandirirken ayni zamanda sorunu uluslararasi alana tasinmasina yönelik talebi güçlendirirken bu süreci hizlandirdi.
Kirmanci ve Zazaca konusan bir grup aydinin projesesi olarak, zor kosullarda gündeme gelen ortak dergi projeleri için de Piya Dergisi, Ayre Dergisini bir tarafa koyacak olursak, özel bir yere sahip. Piya Dergisi, ilk defa önemli sayilacak bir adim atabilecek, dilimiz için modern tarihin baslamasi sayilabilecek adimi gerçeklestirecektir. Dilimizin hizla yok edilmesine karsi, yayin faliyetini dilimiz, edebiyat ve tarih üzerine yapacagi çalismalarla(Uzun dönem böyleydi) sinirlayan bu örgütlenme, dilimizin birlikte korunmasi için ortak faliyeti gerçeklesmesini saglayacaktir. Zazaca'yi savunmak ve gelistirmek için gündeme gelen bu faliyetin sonucu olarak önemli iliskilerde bu zaman da kurulabilecektir. Bunlarin tümü, Kirmanci için kazanimlardir.
Bugün içinden geçtigimiz kosullar degisti. Zazaca bir zamandan beri Türkiye tarafindan kismende olsa taninmakta. Ilk defa Türk televizyonunda sinirli olarak yayin hakki taninmakta. Türkiye'de olan bu degisimler hiç kuskusuz dilimizi konusan herkesi ilgilendirmekte. Türkiye'nin dilimizi yasaklamasi ve bugün bir saat gibi komik bir zamanla, türklesmis bir Kirmanci/Zazaca yayin hakki tanimasini kabul etmemizi bizden kimse bekliyemez. TC'nin attigi adimlari izlemek, dolayisyla iki yüzlü politikalarini cevaplamak bizlerin önünde görev olarak durmakta, dilimizle ilgili TC'nin yalanci politikalarini Avrupa'dan izleyerek, gerçekleri söylemek acil bir ihtiyac olarak durmaktadir. Buna karsi; Gerçeklerden kopuk, realiteden kaçan taleplerle bu ortak faliyetin önünü kesenler, ayni sekilde, ortak faliyeti, Dersim Kimliginin karsina koyan anlayisin, atilmasi gereken acil adimlari atmamiza daha fazla engel olmamasi dilegiyle.
Saygilar

Dersim Forum