DERSIM MAMIKIYE

DERSIM FORUM
Auteur - yazari: AKTARAN Hakki CIMEN Tarih, gün ve saat : 03. Subat 2007 19:42:56:
Basın ve Kamuoyuna: Zazalar Itiraz Ediyor! (TRT'deki Zazaca yayina dair)
ZAZALAR ITIRAZ EDIYOR!
Basina ve Kamuoyuna,
Bugün TRT3’te yayınlanan sözde Zazaca program, günlerden beridir heyecanla bekleyen biz Zazaları büyük bir hayal kırıklığına uğratmıştır. Bunun da ötesinde, programa kaynaklık eden niyet ve mantık, dilimizin-kültürümüzün geleceği bakımından bizi adeta dehşete düşürmüştür! Yerel dil ve lehçelerde yayın projesi gündeme geldiği günden beri, bu konuda her türlü altyapı ve hazırlık çalışmalarının tamamlandığını, personel ya da materyal bakımından herhangi bir eksikleri bulunmadığını her fırsatta, üstelik de rahatsız edici bir tekebbürle dile getiren TRT’nin esasen hiçbir hazırlık yapmadığı açıkça anlaşılmaktadır; adeta çuvaldan boşaltırcasına birbirine karıştırılan birtakım Türkçe-Zazaca-Kürtçe sözcüklerden oluşan bugünkü bulamaç, Zazaca’dan başka her şeye benzemektedir. Bütün programlarını büyük bir özenle hazırlayan ve sunan TRT’nin, dilimiz Zazaca’yı adeta katleden böylesine niteliksiz bir programı bizlere reva görmesini üzüntüyle karşılıyoruz. Bugünkü programın bizi hayal kırıklığına uğratan içeriği, asla bir dilde ilk defa yayın yapıyor olmanın olağan zorluklarıyla açıklanamaz. Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için bazı ayrıntılara değinmek yararlı olabilir. Öncelikle, bir dil programı olan bu program Zazaca dilbilgisi bakımından, programın adı da dahil olmak üzere, baştan sona yanlış isimlendirme, sıfatlama, kavram ve cümlelerden örülmüştür. Fondaki karanlık ve muğlak “ses”, bırakın program sunmayı, günlük yaşamdaki Zazaca’yı bile refleksif bir şekilde kullanamayan ve tahminlerimize göre Zaza olmayan birine ait görünmektedir. Programın başından sonuna dek, yoğun bir şekilde Türkçeleştirme yapılmıştır. Zazaca karşılıkları olduğu halde, birçok temel sözcük (örneğin “misafir”, “çayır”, “mavi”, “orman”, “endişe”) Türkçe olarak verilmiştir. Dillerin karakterleri açısından vazgeçilmez bir öneme sahip olan diksiyon, telaffuz ve jargon gibi olgular tamamen es geçilmiştir. Herhangi bir tadı tuzu olmayan bu içerik hiçbir şekilde duygularımıza hitap etmemiş, tam tersine, dilimizin bundan böyle hızla –ve daha ustaca yöntemlerle- yozlaştırılacağının işaretlerini vermiştir. Dilimizde Türkçe veya başka dilde sözcüklerin bulunmasıyla ilgili bir takıntımız yok! Hiçbir dil ve kültürün homojen olmadığını bizler de biliyoruz. Bin yıldır yan yana olan Türkçe ile Zazaca arasında linguistik bir alışveriş olmaması elbette düşünülemez. Biz bunları kastetmiyoruz. Bizim asıl vahim olarak gördüğümüz husus, söz konusu programın içeriğinin tamamen Türkçe dilbilim mantığıyla hazırlanıp güya Zazaca olarak sunulmuş olmasıdır. Zazaca bu değildir! Tamamen elimizde olmayan nedenlerden dolayı modern yaşama yeterince ayak uyduramamış olsa bile, dilimiz Zazacanın da kendine özgü bir karakteri, ruhu ve felsefesi vardır. Ve işte bizleri en çok yaralayan şey de bu karakter, ruh ve felsefenin tümüyle göz ardı edilmiş olması ve bunun bir sonucu olarak da, Zazaca’dan neredeyse hiçbir iz taşımayan yavan bir dilin Zazaca diye karşımıza çıkarılmasıdır. Halkımızdan, dilimizden, kültürümüzden tamamen kopuk biçimde, adeta korsan yayın yaparcasına hazırlanıp sunulan bu program bu şekilde devam etmemelidir. Oldukça geniş imkanlara sahip olan TRT, bugüne kadar sergilediği nitelikli yayın performansına yakışan ve aynı zamanda profesyonelliğin de bir gereği olan doğru dürüst bir çalışma yapmalıdır. Daha önceki Zazaca yayın deneyimlerinden faydalanmalı, dilbilim çalışmaları başta olmak üzere, son yıllarda kayda değer bir hacme ulaşan Zazaca literatürü eksiksiz olarak derlemeli ve en önemlisi de, Zazalarla ilişki kurup bu dil ve kültür ile birinci elden tanışmalıdır. TRT, yayıncılık işinin doğasından kaynaklanan ve bu itibarla esasen bir yükümlülük olan böylesine kapsamlı bir çalışmayı yapmak yerine, Zazaca sosuna batırılmış kaba ve itici devlet propagandasıyla işi idare etmeye devam ederse, bize rağmen bizim için yaptığı şeyin hayatlarımıza girmesine asla izin vermeyeceğiz. Bu ülkenin vicdan sahibi tüm insanlarını bizi dinlemeye, anlamaya davet ediyoruz! Yürek dolusu sevgilerimizle... Cemal Atila
Kendi hakkımda kısa bir açıklama: Mesleğim çevirmenlik; İngilizce-Türkçe kitap çevirisi yapıyorum. 15 yaşıma kadar temel dil olarak kullandığım anadilim Zazaca ile on yıl önce daha yakından ilgilenmeye başladım. Çeşitli makalelerin yanı sıra, Aralık 1996 ile Mayıs 1997 yılları arasında, beş ay boyunca İstanbul’daki Çevre Radyo’da haftada iki saatlik bir Zazaca-Türkçe radyo programı yaptım. Türkiye’deki ilk Zazaca yayın olan bu radyo programı, İstanbul ve civarında yaşayan Zazalar arasında o zamanlar büyük bir yankı uyandırmıştı. Beş ayın sonunda, RTÜK programım nedeniyle radyoyu uyarınca, radyo yönetimi (bir bakıma haklı olarak!) programda artık Zazaca’yı kullanamayacağımı belirtti, bunun üzerine ben de programı bitirdim. Ben, yukarıdaki açıklamayı yapmak üzere Zazalar tarafından seçilmiş biri değilim. Zaten böyle bir mekanizmamız veya kurumumuz da yok. Ancak dillerle ve kendi dilimle yakından ilgilenmem, Zazaca yayın konusunda Türkiye’de ilk adımları atan ve şu anda çeşitli Zazaca yayın projeleri üzerinde çalışmakta olan biri olmam hasebiyle böyle bir açıklama yapma zorunluluğu ve sorumluluğu hissettim. Yukarıda dile getirdiklerim benim kendi kişisel görüşlerim olmakla birlikte, bugün yayından sonra gün boyunca çevremde ulaşabildiğim farklı görüş ve yaşam tarzlarına mensup Zazalar da yaklaşık olarak böyle düşünmektedir

Cevaplar:
Ce: TÜM BIREY VE KURULUSLARA Hakki CIMEN 03.2.2007 19:44 (3)
haklisin bra ,bende destekliyorum IWES 04.2.2007 21:00 (0)
HAQ RAJIVO BIRA, BIZ DESTEKLIYORUZ INSIYATIFE SARE DERSIMI 04.2.2007 05:05 (0)
Cabalariniz icin sag olun Hsts 03.2.2007 21:25 (0)
DERSIM FORUM